RIRS ve PCNL

RIRS (Retrograd İntrarenal Cerrahi – Kesisiz Böbrek Taşı Ameliyatı)

Gerek yol açtıkları şikâyetler ve gerekse böbrek fonksiyonlarına verebilecekleri potansiyel zararlar nedeniyle böbrek taşlarının tedavisinin hassasiyetle planlanması gerekir. Böbreklerde farklı nedenlerle oluşan taşlar küçük olduklarında kendiliğinden vücut dışarısına atılabilirken büyüdükleri zaman farklı tedavilerin gündeme gelmesi gerekli olabilir.

Günümüzde böbrek taşı tedavisinde uygulanan en yeni yöntem RIRS adı verilen endoskopik cerrahidir. Lazerle kapalı böbrek taşı ameliyatı, Flexible URS gibi farklı şekillerle adlandırılır. Hastanın vücudunda ya da böbreklerinde kesi yapılmadan ve delik açılmadan uygulanan bu yöntem minimal invaziv nitelik taşır. Geçmiş dönemde yalnızca cerrahi kesi yapılarak alınabilen büyük boyutlu böbrek taşları, RIRS tekniği sayesinde güvenli ve konforlu bir şekilde parçalanıp ufalanabilir.

RIRS tekniği sahip olduğu özellikler ve sunduğu avantajlar sayesinde böbrek tümörleri, böbrekteki darlıklar, böbreklerde kanama bozuklukları ve çocuklarda böbrek taşı tedavilerinde de tercih edilebilmektedir. Teknik gelişmiş olsa ve başarılı sonuçlar sunsa da cerrah deneyimi önemini korumaktadır.

Kimler RIRS Ameliyatı için Uygun Adaydır?

RIRS ameliyatı, operasyon için uygunluğu belirlenen tüm yaş grubundaki hastalara uygulanabilir.

• Böbrek taşlarının boyutu küçük, orta büyüklükte ve 3,5 cm’ye kadar olan,
• Böbreklerinde birden çok taş bulunan,
• Böbrek taşlarına ek olarak üreter kanallarında taş olan,
• Farklı tedavilerden sonuç alamayan hastalar için RIRS kesisiz böbrek taşı ameliyatı gündeme gelebilir.

Lazerle Kapalı Böbrek Taşı Ameliyatı, RIRS Nasıl Yapılır?

Genel ya da spinal anestezi altında, ameliyathanede gerçekleştirilen RIRS ameliyatı, lazer ile parçalanacak taşların sayısı ve büyüklüğüne bağlı olarak 20 – 90 dakika sürebilir.

Üreterden böbreğe ulaşarak böbrek taşlarının yok edilebilmesi ve/veya bir kısmının ufalanıp bir kısmının vücut dışına çıkarılabilmesi için gerçekleştirilen endoskopik cerrahi RIRS olarak adlandırılır.

Böbrek taşlarının tedavisi sırasında idrar yolundan çok ince yapıda, ucunda kamera bulunan esnek bir endoskopik cihaz (üreteroskop) ilerletilir ve böbreklere ulaşılır. Esnek üreteroskop bölgenin detaylı olarak görüntülenmesini sağlar. Cihazın iç kısmında farklı işlemlerin yapılabilmesi adına cerrahi aletlerin ilerletilebileceği kanallar da bulunur. Bu kanallar sayesinde taşların kırılmasında kullanılacak lazer telleri bölgeye ulaştırılabilir.

Böbrek taşı görüntülendikten sonra Holmium lazer ile taşlar parçalanır ve idrar ile dışarı atılabilecek boyuta gelene dek küçültülür. Yeterince küçültülemeyen taşlar endoskop içerisinden iletilen taş tutucu aletler ile alınır, küçük olanlar bırakılır. Operasyon sonrası kırılan taşların vücut dışına kolay bir şekilde atılmasını sağlamak için böbrek ve mesane arasındaki bölgeye DJS adı verilen stentler yerleştirilebilir, operasyondan 2-3 hafta geçtikten sonra bu stentler alınır.

RIRS Sonrası İyileşme Süreci

Böbrek içindeki taşların kırılması için oldukça etkili sonuçlar sunan RIRS sonrası genelde hastalar 1 gün sonra taburcu edilir. Operasyon günü anestezi etkisi geçince, ameliyattan 4-5 saat sonra sıvı alımı başlatılabilir. Sıvı alımından 1-2 saat sonrası süreçte ise katı gıdaların tüketilmesi gerekebilir.

Operasyonda sonrası idrarın gözlemlenmesi, taş parçacıklarının izlenebilmesi ve hastaların kolay idrar yapması için sonda takılması gerekli olabilir. Takılan sonda genellikle 4-5 saat içerisinde çıkarılır.

Hastalar taburcu edildikten sonra çok ağır egzersizler yapmadıkları takdirde günlük yaşantılarına dönebilirler. Bu süreçte bol su tüketimini dengeli şekilde yapmaları önemlidir. İdrar yaparken yanma, sızlama veya idrarda kan görülmesi normaldir. Tüm bu yan etkilerin birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçmesi beklenir.

Hastalara stent takılmış olması halinde 2-3 hafta sonra bu stentlerin yine endoskopik yöntemle alınmaları gerekir.

RIRS Tedavisi Avantajları

Böbrek taşı tedavisinde en yeni ve son derece etkili bir yöntem olarak öne çıkan RIRS ameliyatı sunduğu çeşitli faydalarla giderek yaygınlaşmaktadır. Teknik gelişmiş olsa da cerrah deneyiminin belirleyici olduğu unutulmamalıdır.

Deneyimli cerrahlar tarafından gerçekleştirilen RIRS, lazerle böbrek taşı kırma cerrahisi avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• RIRS, cilde ya da böbreğe kesi yapılmadan gerçekleştirilir, minimal invaziv nitelik taşır.
• Kesi yapılmadan gerçekleştirilmesi iyileşme sürecini kısaltır, enfeksiyon riskini minimize eder.
• Kanama ve böbrek dokusuna zarar verilme riski son derece düşüktür.
• Operasyonun ertesi günü taburcu olunması mümkündür, hastalar 24 saat sonra günlük hayatlarına geri dönebilirler.
• 3,5 cm büyüklüğe kadar olan böbrek taşlarının tedavisi başarıyla gerçekleştirilir.
• Böbrekteki en küçük alanlara bilen müdahale edilmesi sağlanır ve taşlar tamamen alınır ya da parçalanır.